Vandaag hebben we met team van Schone Rivieren namens de hele beweging van blauwe hesjes ons rapport ‘Plasticsoep in de Nederlandse Rivieren’ aangeboden aan Demissionair staatssecretaris Vivianne Heijnen voor Infrastructuur en Waterstaat. Het rapport bevat veel informatie, waarmee het ingezette beleid voor de aanpak van zwerfafval verder doorgezet kan worden.
Ophoping van zwerfafval in rivieren en oevers
Met 5 jaar onderzoek naar zwerfafval in rivieren hebben de Schone Rivieren onderzoekers een unieke hoeveelheid data verzameld over samenstelling en globale herkomst van het zwerfafval in de Nederlandse rivieren. Een belangrijke conclusie van het onderzoek is dat de plasticsoep al in de rivieren ontstaat. Wageningen Universiteit heeft mede op basis van onze data aangegeven dat het meeste plastic zwerfafval in de rivieren daar voor jaren in blijft en zich ophoopt in de oevers. De hoeveelheid zwerfafval is in de rivieren en oevers dan ook aanzienlijk meer dan in de zeeën en op de stranden. Het gaat nu om 311 stuks per 100 meter.
Noodzaak voor maatregelen
Des te meer reden om het probleem bij de bron aan te pakken en niet langer te laten voortduren. Schone Rivieren steunt het door de Staatssecretaris ingezette beleid. Onze monitoringsmethodiek is opgenomen in de nationale monitoringsstrategie, die door Rijkswaterstaat is ontwikkeld in opdracht van het ministerie. Het is van cruciaal belang om maatregelen te treffen om Single Use Plastics terug te dringen, verbetering van statiegeldsystemen na te streven en het voorkomen van weggooien van sigarettenpeuken in het milieu te bevorderen.
Rol van riviernetwerken en Europese kaders
Riviernetwerken vormen een essentiële samenwerkingsvorm om zwerfafval gezamenlijk aan te pakken. Schone Rivieren neemt actief deel en vraagt de Staatssecretaris om blijvende ondersteuning van deze netwerken, totdat duidelijke Europese kaders zijn vastgesteld. Er is behoefte aan Europese doelen en normen met betrekking tot plastic in het milieu en maatregelen tegen zwerfafval in de Kaderrichtlijn Water. Continuering van rivierafvalmonitoring voor komende jaren is cruciaal om de situatie te beoordelen. Bijna 40 procent van het gevonden afval is afkomstig van bedrijfsactiviteiten, inclusief de gevonden pellets. Het is van groot belang dat de EU wetgeving zich richt op het voorkomen van pelletverlies en dat middelen worden ingezet voor zwerfafvalaanpak.
Uitnodiging en betrokkenheid Staatssecretaris
Wij nodigen de Staatssecretaris uit om aan te sluiten bij activiteiten van de riviernetwerken. Specifiek nodigen wij haar, of haar opvolger, uit voor de komende Maas CleanUp conferentie 2024.