Minder plastic in de oceanen dan eerder werd aangenomen: plasticsoepprobleem zit in onze rivieren
Onderzoekers van de Universiteit van Utrecht berekenden dat er in 2020 zo’n 3,2 miljoen ton plastic in de oceanen rond dreef, volgens een artikel in Trouw op 6 augustus 2023. Dat is nog steeds onvoorstelbaar veel plastic, maar minder dan eerdere schattingen, die uiteenlopen van 50 miljoen ton tot 300 miljoen ton. De onderzoekers verwachten dat er meer in de rivieren blijft hangen dan eerder is verondersteld.
Nederlandse rivieren zijn zeer vervuild
“Deze ontdekking verbaast ons niet”, aldus Joost Barendrecht, projectleider Schone Rivieren. Eerder onderzoek van Tim van Emmerik van Wageningen Universiteit gaf ook als uitkomst dat het plastic in de rivieren grotendeels in de oevers blijft hangen. Slechts een klein percentage van het zwerfafval, dat met de rivieren mee stroomt komt volgens dit onderzoek uiteindelijk in zee terecht. De vele data, die door de onderzoekers van Schone Rivieren zijn verzameld, helpen om tot dit soort inzichten te komen.
Dit betekent dat we onze focus op aanpak van het zwerfafval meer moeten verleggen naar de rivieren en – nog beter – naar het voorkomen van ontstaan van zwerfafval bij de bron. Schone Rivieren zet zich hier al jaren voor in. Aanpak van plastic vervuiling is wel al opgenomen in de Kaderrichtlijn Marien (voor zeeën), maar nog niet in de Kaderrichtlijn Water (voor rivieren) van de Europese Unie. De nieuwe bevindingen geven de noodzaak nog maar eens aan dat dit wel moet gebeuren. In een artikel in Trouw van 8 augustus pleit Joost Barendrecht namens Schone Rivieren voor meer regels tegen plastic in rivieren, om te beginnen met de Kaderrichtlijn Water.
Gevolgen plasticsoep in rivieren
De effecten van plastic op het leven in zee zijn al enorm, maar er is nog weinig bekend over de effecten op het leven langs rivieren. Gelet op de hogere dichtheid van plastic op rivieroevers vergeleken met de plasticsoep in de oceanen zou de impact op het leven in en langs rivieren nog groter kunnen zijn. Berichten over jonge ooievaars, die sterven doordat ze “gevoerd” zijn met elastieken zijn zeer verontrustend. In een item bij Omroep Gelderland op 10 augustus roept Schone Rivieren op tot meer aandacht voor plastic in de rivieren en de effecten daarvan.