Vanaf 1 juni 2023 t/m 31 mei 2026 loopt het project Treasure onder het Interreg programma North Sea Region van de Europese Unie. IVN Natuureducatie en Stichting De Noordzee zijn (al jaren samenwerkend in Schone Rivieren) partner in Treasure en hebben de Maasdelta als Living Lab ingebracht in het project.
In het Living Lab wordt de aanpak van zwerfafval in het gebied met diverse stakeholders ontwikkeld. Onderzoek wordt uitgevoerd, samenwerking wordt gestimuleerd, nieuwe (preventie-)maatregelen worden getest en reeds ontwikkelde maatregelen worden verder geïmplementeerd. Projectleider Joost Barendrecht vertelt hierover in een interview. Andere Living Labs in het project zijn: Noord-Holland (tezamen met de Maasdelta vormt dit Living Lab Dutch delta’s), Nieuwpoort en omgeving in België, French ports en harbours in Frankrijk, Plastic Freesia in Duitsland en Westcoast watersheds in Denemarken. Op onderstaande figuur staan de partners in het project en de gebieden van de Living labs aangegeven.
In de Living Labs wordt gewerkt in vier thema’s, waarbij in ieder thema ook veel kennis en ervaring worden uitgewisseld tussen de internationale partners:
- Governance & policy: in ieder Living Lab wordt een onderzoek uitgevoerd naar hoe overheden en andere organisaties samenwerken in de aanpak van zwerfafval, welk beleid verschillende overheden hebben en welke maatregelen zijn ingevoerd. In de Maasdelta en Noord-Holland wordt dit onderzoek uitgevoerd door de Hogeschool Rotterdam. Op basis van de resultaten worden aanbevelingen gedaan voor de beste aanpak en strategieën voor de aanpak van zwerfafval en hoe samenwerking en kennis geborgd kan worden. Met de stakeholders wordt vervolgens besproken welke aanbevelingen worden opgevolgd en hoe deze te implementeren.
- Data collection & analysis: In de Maasdelta en ook de Rijnmond regio wordt onderzoek naar aanspoelend zwerfafval op de oevers van de rivieren uitgevoerd volgens de methode van Schone Rivieren. De resultaten worden jaarlijks gerapporteerd met conclusies over herkomst van het afval. Verder worden de resultaten vergeleken met resultaten vanuit de andere Living Labs en wordt een gemeenschappelijke datastructuur afgesproken wat internationale vergelijking en afstemming beter mogelijk maakt.
- Prevention & behaviour change: begonnen wordt met een inventarisatie van preventiemaatregelen en educatie programma’s in de verschillende Living Labs. In de Biesbosch is sinds wordt 2022 de campagne “Samen houden we de Biesbosch schoon” uitgevoerd om de hoeveelheid zwerfafval vanuit de recreatie terug te dringen. De resultaten hiervan worden in het kader van het Treasure project geëvalueerd en op basis daarvan worden verbeteringen doorgevoerd en de campagne op een andere recreatie locatie met veel overlast van zwerfafval toegepast. Verder wordt samen met de stakeholders in het gebied preventie aanpakken ontwikkeld voor andere items, zoals bijvoorbeeld piepschuim en peuken.
- Removal of plastic waste: Er worden in het gebied al regelmatig opruimacties georganiseerd en er zijn diverse burgerinitiatieven, die zich richten op de aanpak van zwerfafval zoals Schoon Goeree Overflakkee en Opruimers Hellevoet. Vanuit het Treasure project worden ook bedrijven betrokken bij het schoon houden van rivieroevers. Verder wordt er in Noord-Holland een pilot uitgevoerd met het installeren van een afvangsysteem en worden de ervaringen daarmee gedeeld met de andere regio’s.
