‘Alleen door samen te werken kunnen we het probleem van zwerfafval echt bij de bron aanpakken.’ Deze uitspraak werd op 10 februari vaak gedaan tijdens de conferentie Schone Maasdelta. Bestuurders en andere betrokkenen uit het hele gebied van Biesbosch tot Haringvliet spraken elkaar online over dit hardnekkige probleem. Zwerfafval in de rivieren bestaat vooral uit plastic en heeft diverse oorzaken. Via recreanten, industrie, bouw, scheepvaart, visserij, riolering en door dumpingen komt het in de rivieren terecht. De deelnemers aan de conferentie gaan structureel en gezamenlijk de oorzaken aanpakken met als doel: een plasticvrije Maasdelta in 2030.
Schone Maasdelta
Zwerfafval, dat met de Maas mee stroomt, hoopt zich op in De Biesbosch en het Haringvliet. Recreanten en economische activiteiten in het gebied zorgen voor extra zwerfafval. Als er niets wordt gedaan aan dit probleem dan worden de gevolgen voor de natuur steeds ingrijpender en stijgen de overlast en de kosten voor de aanpak. Bovendien maakt het de Maasdelta onaantrekkelijk voor toerisme en dagrecreatie. Overheden, ondernemers, natuurorganisaties en betrokken inwoners slaan daarom de handen ineen om de problematiek van het zwerfafval in het gebied structureel aan te pakken. Op 10 februari kwamen zij bijeen om een gezamenlijke aanpak te bespreken.
Wethouder Paul Boogaard van gemeente Hoeksche Waard en gastheer van de bijeenkomst: ‘Als gemeente Hoeksche Waard hebben we het doel om in 2030 vrij van zwerfafval te zijn. Door onze ligging midden in de Maasdelta moeten we hiervoor wel samenwerken met omliggende gebieden. Het enthousiasme om dit samen bij de bron aan te pakken, motiveert extra om onze ambities om te zetten in klinkende resultaten!’
Bronnen
Uit 2 jaar onderzoek van zwerfafval langs de rivieren door circa 100 vrijwilligers van Schone Rivieren blijkt dat de meest gevonden items ondefinieerbare stukjes plastic zijn. De plasticsoep begint dus al in de rivieren. De meest gevonden herkenbare items zijn: flesjes, blikjes, voedsel verpakkingen, piepschuim, grote stukken plasticfolies, plastic korrels, wattenstaafjes, sanitaire doekjes, resten van nettenen vispluis. Deze zijn goed te linken aan de belangrijkste oorzaken recreatie, bouw, industrie, riool overstorten en visserij. Tijdens de conferentie is met elkaar besproken welke maatregelen het ontstaan van zwerfafval vanuit deze bronnen kunnen voorkomen.
Enkele voorbeelden:
- In de Biesbosch wordt een intensieve aanpak van het recreatie afval via heldere communicatie en goede voorzieningen in een pilot uitgevoerd.
- Bij aanbestedingen van bouwprojecten kunnen maatregelen tegen ontstaan van zwerfafval in de gunningscriteria worden opgenomen en bedrijven, die hier zorgvuldig mee omgaan kunnen een voordeel krijgen bij de aanbesteding.
- Ondernemers met verkooppunt van meeneem voedsel en drank kunnen verantwoordelijk worden gemaakt voor het zwerfafval vrij houden van de omgeving tot 100m afstand.
- Door mee te doen met de campagne “Niet in het riool” kan het hardnekkig probleem van doorspoelen van vochtige doekjes en andere sanitair afval door de toilet worden aangepakt.
Gedeputeerde Provincie Noord-Brabant Hagar Roijackers, ‘Een goede waterkwaliteit is van belang voor de gezondheid van mens, plant en dier. Onderzoek en opruimacties zijn heel belangrijk, maar ik zie graag meer focus op preventie, het voorkomen van het probleem. Daarom hebben wij onlangs onze steun toegezegd aan de pilot Zwerfafval Biesbosch. Nog meer samenwerking tussen overheden, bedrijfsleven en burgers is essentieel in deze kwestie. Deze conferentie is een mooie stap in de goede richting en verder stroomopwaarts wordt ook op deze manier samengewerkt, dus we kunnen daar niet bij achterblijven.’
Plan van aanpak
Ook kwamen er enkelen van de honderden vrijwilligers aan het woord, die veel zwerfafval opruimen in het gebied. Zij lieten zien hoe hardnekkig het probleem is en welke enorme inzet zij al plegen om bermen, dijken, oevers en natuur schoon te houden. Hun oproep om met maatregelen te komen om zwerfafval te voorkomen was niet aan dovemans oren gericht. De aanwezige partners gaan zich hiervoor inzetten en acties en ideeën worden gebundeld in een gezamenlijk plan van aanpak dat de komende maanden wordt uitgewerkt.
Over Schone Maasdelta
In het project Schone Maasdelta werken vele organisaties samen om in het gebied van Biesbosch tot en met Haringvliet het probleem van zwerfafval en plasticsoep structureel aan te pakken. Partners in Schone Maasdelta zijn Rijkswaterstaat, provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant, de gemeenten Altena, Drimmelen, Geertruidenberg, Moerdijk, Dordrecht, Goeree-Overflakkee, Hoeksche Waard, Nissewaard, Hellevoetsluis en Westvoorne, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en IVN Natuureducatie en de waterschappen Rivierenland en Brabantse Delta.