Sinds de start van het Schone Rivieren onderzoek in 2017 vinden we ze veelvuldig: nurdles. Kleine plastic korrels die de grondstof vormen van bijna alle plastic producten, van tandenborstel tot tuinstoel. Bij de laatste najaarsmeting werden bij 1 op de 5 metingen nurdles gevonden op de rivieroevers. In het voorjaar ligt dit aantal meestal hoger, in het voorjaar van 2020 vonden vrijwilligers bij 37% van de metingen plastic korrels. De korrels zijn zo goedkoop dat er onzorgvuldig mee omgegaan wordt. Zowel bij de productie als bij het transport en de verwerking tot het eindproduct kan er lekkage optreden. Zo komen de plastic korrels in de natuur terecht waar Schone Rivieren vrijwilligers ze vinden tijdens hun halfjaarlijkse monitoringsronde. Drie keer van vondst naar aanpak van nurdle vervuiling.
Maas Zuid-Limburg: Chemelot
Bij de eerste meetrondes werden veel nurdles aangetroffen langs de Maas benedenstrooms van Chemelot, het grootste industriegebied van Zuid-Limburg. Er bevinden zich meerdere chemische bedrijven, waaronder plasticproducenten. Een grote industriële afvalzuiveringsinstallatie verwerkt het afvalwater van Chemelot en loost uiteindelijk in de Maas. Naar aanleiding van de resultaten zijn er gesprekken gevoerd met verschillende plastic bedrijven. Ondanks verschillende maatregelen, waaronder de plaatsing van een filter om plastic korrels op te vangen bij overstort, is het probleem van lekkage nog niet opgelost. De resultaten van het meeste recente Schone Rivieren onderzoek laten zien dat er nog lekkage optreedt. Er zijn meer maatregelen nodig om dit verlies te voorkomen en de gesprekken worden voortgezet.
Havengebied Rotterdam: Ducor
Naar aanleiding van de resultaten van het Schone Rivieren onderzoek, heeft de Plastic Soup Foundation een aantal locatiebezoeken gedaan bij plastic producenten om de aanwezigheid van nurdles op de bedrijfsterreinen en rondom te onderzoeken. Een van de bedrijven was Ducor, gelegen in Rotterdam waar de lekkage enorm was. Uiteindelijk leidde dit tot een handhavingsverzoek en een dwangsom als er geen gerichte maatregelen getroffen werden. Het bedrijf besloot een investering te doen om de lekkage te stoppen. De dwangsom is daarom opgeheven. Het probleem van nurdle vervuiling in Rotterdamse haven deed het bedrijf de ogen openen en zette samen met het Havenbedrijf Rotterdam N.V., PlasticsEurope Nederland, DCMR Milieudienst Rijnmond en Rijkswaterstaat de Rotterdam Clean Sweep Task Force op. Het doel: het tegengaan van vervuiling door plastic korrels, poeders en vlokken in de haven van Rotterdam.
IJssel: Daly Plastics
Eind 2020 trokken rivierafvalonderzoekers aan de bel over grote hoeveelheden plastic korrels langs de IJssel. Uiteindelijk leidde het onderzoek naar plasticverwerker Daly Plastics. Door beperkte rioolwaterzuivering van het bedrijfsterrein stroomden de nurdles via het riool de IJssel in. De Zwolse gemeenteraad besloot unaniem dat het bedrijf moest betalen voor de vervuiling. Daly Plastics meldt nu zelf ook stappen te ondernemen. Ze investeren 100.000 euro in een voorzuiveringinstallatie die nurdles moet opvangen. Ook worden er korven geplaatst op alle waterafvoeren en protocollen geïmplementeerd om nurdle verlies bij het laden en lossen te voorkomen.
Monitoring speelt cruciale rol
Naast deze ontwikkelingen kondigde de milieudienst Rijnmond, Rijkswaterstaat en waterschap Hollandse Delta de inzet van een speciaal team aan om de nurdle vervuiling tijdig te signaleren. Het team gaat regelmatig langs bij plastic verwerkende bedrijven om controles uit te voeren. Indien er lekkage optreedt, wordt het bedrijf hierop aangesproken en geadviseerd over nodige aanpassingen.
De resultaten van het Schone Rivieren onderzoek hebben geleid tot meer bewustzijn, concrete handhavingsacties en gerichte maatregelen van bedrijven om lekkage te stoppen. Positieve ontwikkelingen dus. Wel blijft er aandacht nodig want er worden nog teveel plastic korrels op rivieroevers aangetroffen. Monitoring speelt een cruciale rol om de vervuiling van nurdles verder in kaart te brengen en inzet van bedrijfsleven te vergroten om dit probleem op te lossen.
Ik heb iets ontdekt, wat nu?
Kom je tijdens een monitoringsronde of opruimactie iets opvallends tegen, zoals een lekkage, overstort, dumping of hotspot? In de routekaart lees je welke stappen je samen met Schone Rivieren kunt ondernemen.
Meer lezen?
Bekijk het uitgebreide nurdle dossier van de Plastic Soup Foundation of het artikel ‘Hoe miljoenen plastic korrels wijzen op een groot probleem’ van Stichting de Noordzee.