De Rijn

Schone Rijn

De Nederrijn is een Gelderse rivier die onderdeel is van de Rijndelta en in Angeren afsplitst van de Rijn. Voor het gemak wordt de Nederrijn in Nederland vaak gewoon ‘de Rijn’ genoemd. In de laatste vijftien jaar is hard gewerkt aan het herstel van de karakteristieke riviernatuur langs de Rijntakken. Het resultaat daarvan is een gevarieerd landschap met moerassen, bloemrijke graslanden, geulen, plassen en ooibossen en de planten en dieren die daarbij horen.

Helaas ligt er op de oevers van de Rijn nog genoeg wat niet in die mooie natuur thuis hoort, namelijk afval. Afval dat niet snel opgeruimd wordt, blijft steken in de natuur, rivieroevers of bodem waar het lokaal schade veroorzaakt. Een deel zal doorstromen naar zee waar het bijdraagt aan de plasticsoep-problematiek. Met Schone Rijn, onderdeel van Schone Rivieren, streven we naar een plasticvrije Rijn met plasticvrije oevers.
Dat doen onder meer we door:

• Gemeenten te ondersteunen bij het organiseren van opruimacties langs de Rijn;
• Het monitoren van zwerfafval langs de rivieroevers door onze rivierafvalonderzoekers;
• Met gemeenten, provincie, waterschappen en Rijkswaterstaat de krachten te bundelen voor het voorkomen van nieuw zwerfafval;
• Te blijven werken aan bewustwording bij consumenten, bedrijven en beleidsmakers.

Doe mee!

Wil je opruimer, onderzoeker of ontdekker worden? Iedereen kan een steentje bijdragen. Kijk hier wat jij kan doen.
Wil je als gemeente of organisatie betrokken raken bij Schone Rijn? Neem contact op met lokale riviercoördinator Eveline Vink.

Zwerfvuilophaalregeling

De Zwerfvuilophaalregeling (ZOR) houdt in dat het afval dat door derden langs oevers is ingezameld kosteloos door Rijkswaterstaat wordt afgevoerd en verwerkt. Dit gebeurt doorgaans na een hoogwaterperiode, dan blijft er veel zwerfafval achter op de kant. Op dit soort momenten kan een gemeente bijvoorbeeld samen met vrijwilligers een opruimactie organiseren en het ingezamelde afval vervolgens laten ophalen en verwerken door Rijkswaterstaat.

De ZOR is een aanvulling op bestaande contracten en regelingen voor het beheer van een gebied. De regeling is vanaf begin 2018 van kracht. De regeling helpt mee om op een efficiënte en doelmatige manier te voorkomen dat zwerfafval in de zee belandt.

Wil je meer informatie over deze regeling of er gebruik maken? Ga dan naar de website van Rijkswaterstaat over de Zwerfvuilophaalregeling.

Over de Rijn

De officiële naam voor het deel van de Rijn dat door Nederland stroomt, is de Nederrijn, maar in de volksmond is het gewoon de Rijn. De Nederrijn is de tak van de Rijn die loopt van het Pannerdensch Kanaal bij Angeren naar Wijk bij Duurstede. Daar splitst de rivier in de Lek en de Kromme Rijn. In totaal heeft de Rijn een lengte van 54 km en een breedte van 80 meter. De diepte schommelt tussen 4.7 meter onder NAP tot 2.8 meter boven NAP.

De Rijn en haar zijrivieren zijn altijd van groot belang geweest in de Europese binnenvaart. In het midden van de jaren 60 bleek dat het Rijnwater sterk vervuild was. Er werd veel ongezuiverd afvalwater in geloosd door de vele huishoudens en industrieën langs de rivier. Voor Nederland was de waterkwaliteit ook van direct belang omdat daar water uit de Rijn werd ingenomen om er drinkwater van te maken. Er kwam strenge regelgeving en het water moest worden gezuiverd voordat het werd geloosd. Ook spraken Nederland, Duitsland, Frankrijk en Zwitserland af de waterkwaliteit te verhogen.

Anno 2020 blijkt dat weliswaar bepaalde stoffen niet meer of veel minder geloosd worden, maar andere chemische verbindingen zijn er voor in de plaats gekomen. Bedrijven lozen nog steeds en er komen medicijnresten via het riool in de rivier. Drinkwaterbedrijven slagen er wel nog steeds in veilig drinkwater van Rijnwater te maken, maar het wordt moeilijker. Op 13 februari 2020 werd op de 16e Rijnministersvergadering (de Rijncommissie) afgesproken werd om de lozing van afvalstoffen tot 2040 met 30% te verminderen. Wat de vervuiling van het water nog verder tegen zou gaan, is door de status van Natuurmonument te krijgen, dit is aangevraagd door de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen. De belangentegenstellingen zijn echter groot, omdat een hogere waardering voor de natuur in de vorm van een natuurmonument leidt tot mogelijke aanpassingen met betrekking tot scheepvaart en waterbeheer.