Schone Rivieren doet dringende oproep aan overheid en bedrijfsleven
Resultaten onderzoek Schone Rivieren voorjaar 2022
Langs de Nederlandse rivieroevers wordt schrikbarend veel piepschuim gevonden. Op maar liefst 70 procent van de oevers werden tijdens de laatste metingen van Schone Rivieren stukjes piepschuim aangetroffen, gemiddeld 80 stukjes per 100 meter. Schone Rivieren maakt zich grote zorgen over de piepschuimvervuiling en doen een dringend beroep op de overheid om te komen met betere wet- en regelgeving. In de tussentijd vragen zij het bedrijfsleven met klem om zelfregulatie.
Tijdens de voorjaarsmetingen van Schone Rivieren troffen vrijwilligers op 418 oevers in totaal 127.000 stuks afval aan, gemiddeld 304 stuks per 100 meter. De drie meest gevonden afvalsoorten zijn piepschuim en ondefinieerbare stukjes zacht en hard plastic kleiner dan 50 cm. Al sinds het begin van de metingen door Schone Rivieren staat piepschuim in de top 15. Sinds twee jaar staat het materiaal steevast in de top 3. ‘Piepschuim wordt gemakkelijk door de wind meegenomen en het blijft drijven, waardoor het zich overal verder verspreidt. Uiteindelijk komt het dan in de rivieren terecht en daarom vinden we het zoveel terug langs de oevers. Bovendien brokkelt het natuurlijk ontzettend makkelijk af in kleine stukken of in bolletjes. Dat maakt ook het opruimen moeilijk’, licht projectleider Joost Barendrecht van Schone Rivieren toe.
Eeuwenlang in het milieu aanwezig
Piepschuim, officiële naam EPS (geëxpandeerd polystyreen) en ook wel tempex genoemd heeft vele toepassingen. Van origine is het een isolatiemateriaal, maar doordat het licht is en in elk vorm te maken, wordt het ook veel als verpakkingsmateriaal gebruikt. In de bouw wordt het toegepast als fundering en in vloeren en ook in de tuinbouw wordt het veel gebruikt. Polystyreen, de bouwsteen van piepschuim, is een kunststof en breekt niet af, dus blijft het eeuwenlang rondslingeren en komen we het steeds meer overal tegen in het milieu. Het veroorzaakt ook veel direct dierenleed. Kleine stukjes en bolletjes blijven achter op het water en oevers en worden door bijvoorbeeld vogels aangezien voor voedsel. Hun magen vullen zich steeds meer met deze materialen en ze kunnen uiteindelijk omkomen van de honger.
Desondanks bestaat er nog nauwelijks wet- en regelgeving om vervuiling met piepschuim te voorkomen. Reden voor Schone Rivieren om aan de bel te trekken en de overheid te vragen hiermee vaart te maken. Voor het zover is, is het echter belangrijk dat het bedrijfsleven het grote piepschuimprobleem zelf erkent en aan de slag gaat met de hoognodige oplossingen. Barendrecht: ‘Er zijn al mooie voorbeelden van bedrijven , die maatregelen nemen om verwaaiing van piepschuim op hun terrein of op bouwplaatsen tegen te gaan. Zij nemen zelf al verantwoordelijkheid, maar zolang er geen duidelijke regelgeving vanuit de overheid is zal dit nooit op grote schaal gebeuren. Ook zie je dat er alternatieven in de verpakkingsindustrie ontstaan. Het kan dus anders.’
Hackathon
Schone Rivieren wil zelf ook oplossingen voor het piepschuimprobleem stimuleren en organiseert daarvoor in oktober een Hackathon. Ieder die innovatieve oplossingen voor aanpak van dit sluipende probleem weet in te brengen wordt uitgenodigd zich te melden. Of het nu gaat om toepassing van alternatieve materialen, duidelijkere regelgeving of werkwijzen om lekkage naar het milieu te voorkomen, alle ideeën zijn welkom via info@schonerivieren.org.
Bekijk alle resultaten van de Schone Rivieren voorjaarsmeting 2022 in de factsheet:
Factsheet voorjaarsmeting 2022
Schone Rivieren
Wereldwijd vormt de plasticsoep een bedreiging voor het milieu en de gezondheid van mens en dier. Dat probleem begint dichterbij dan je denkt. Plastic afval dat hier in de Nederlandse rivieren belandt, stroomt naar de Noordzee. IVN Natuureducatie, Plastic Soup Foundation en Stichting De Noordzee bundelen de krachten en brengen hierin verandering met Schone Rivieren. De aanpak richt zich op vier O’s: Opruimen, Onderzoeken, Ontdekken en Oplossen. Het doel? Plasticvrije rivieren in 2030.
In 2019 kreeg Schone Rivieren een extra bijdrage van 1,95 miljoen euro van de Nationale Postcode Loterij. Hierdoor kon Schone Rivieren haar belangrijke onderzoek verder uitbreiden.