Het rivierafvalonderzoek is onderdeel van Schone Rivieren, een initiatief van IVN Natuureducatie, Stichting De Noordzee en Plastic Soup Foundation. Met behulp van burgerwetenschap verzamelen we sinds 2017 gegevens over de hoeveelheid, samenstelling en herkomst van rivierafval. Er zijn inmiddels meer dan duizend actieve vrijwillige rivierafvalonderzoekers die in het voorjaar en in het najaar metingen uitvoeren langs alle grote rivieren in Nederland. Het onderzoek is het grootste afvalonderzoek in de Nederlandse rivierdelta.

De negende meetronde van Schone Rivieren vond plaats van 15 februari tot en met 15 maart 2022. Er is op 418 oevers afvalonderzoek gedaan. De resultaten laten al jaren op rij een duidelijk beeld zien: onze rivieren zijn vervuild. In het voorjaar van 2022 zijn er door de rivierafvalonderzoekers 126.958 stuks afval geregistreerd. Dat zijn gemiddeld 304 stuks afval per 100 meter oever aangetroffen. Meer dan 91 procent hiervan bestond uit plastic.

Op onderstaande kaart zijn de hotspots aangegeven met rode locatiemarkers. Op deze plekken zijn meer dan 1200 stuks afval per 100 meter oever aangetroffen.

Nederlandse rivieren en oevers bezaaid met piepschuim

Tijdens de voorjaarsmonitoring 2022 werd er schrikbarend veel piepschuim gevonden. Op maar liefst 70 procent van de oevers werden tijdens de laatste metingen van Schone Rivieren stukjes piepschuim aangetroffen, gemiddeld 80 stukjes per 100 meter. Ondefinieerbare stukken piepschuim staan al sinds het najaar van 2018 in de top 15 meest gevonden soorten afval op rivieroevers binnen het Schone Rivieren-onderzoek. Sinds het voorjaar van 2020 staat deze afvalsoort zelfs altijd in de top 3 van meest gevonden afvalsoorten.

Schone Rivieren maakt zich grote zorgen over de piepschuimvervuiling en doen een dringend beroep op de overheid om te komen met betere wet- en regelgeving. In de tussentijd vragen zij het bedrijfsleven met klem om zelfregulatie (lees meer in persbericht juli 2022).

Piepschuim wordt gemakkelijk door de wind meegenomen en het blijft drijven, daarnaast brokkelt het makkelijk af in kleine stukken of in bolletjes waardoor het zich overal verder verspreidt. Het veroorzaakt ook veel direct dierenleed. Kleine stukjes en bolletjes blijven achter op het water en oevers en worden door bijvoorbeeld vogels aangezien voor voedsel. Hun magen vullen zich steeds meer met deze materialen en ze kunnen uiteindelijk omkomen van de honger.

Alle resultaten voorjaarsmeting

Benieuwd naar de top 15 meest gevonden afvalsoorten? Lees het antwoord op deze vragen (en meer!) in de factsheet: